اجرای باغ صخره ای
اجرای باغ صخره ای
باغ صخره اي:
باغهاي صخره اي باغهايي هستند که بيشترين الهام را از طبيعت ميگيرد و در آنها سعي ميشود احساس مصنوعي بودن از بين برود. در فضاي سبز شهري ساخت يک باغ صخرهاي ميتواند جلوه تازهاي به فضاي سبز بدهد.
باغ سنگي در نقاطي احداث ميگردد که بخواهيم از شکل طبيعي زمين حداکثر استفاده را بنمائيم. يا زمين هاي مورد استفاده داراي پستي و بلندي در جهات مختلف بوده و در ضمن بافت زمين داراي سنگهاي بزرگ نيز باشد. در چنين باغهايي با پرورش گياهان مختلف ميتوان ترکيبهاي بديعي به وجود آورد. باغهايي صخرهاي داراي کمترين هزينه احداثاند.
زميني که براي احداث باغ صخرهاي در نظر بگيريم بايد خود داراي منظره طبيعي بوده و حدالامکان از خانهها و ساختمانهاي بلند دور باشد. بهتر است براي اين کار از مناطق کوهستاني استفاده شود، زيرا اغلب گياهان باغهاي صخرهاي وقتي از مناطق بومي خود منتقل شوند نياز به هواي آزاد دارند و از آنجايي که در بلنديهاي هوا در جهات مختلف در حرکت است در يک مکان و مثل آنچه در مناطق هموار است راکد نميماند و اين نياز گياه برطرف ميشود. گرچه مناطق کوهستاني در مقابل خطر باد و نور خورشيد قرار دارند ولي حرارت در آنجا چندمين درجه با مناطق پست تفاوت داده بايد توجه داشت براي گياهان کوهستاني(Alpine) فضاي کمتري نياز است تا گياهان مورد استفاده در طراحي فضاي سبز (landscape) مثلاً در زميني به مساحت 180×180 cm ممکن ست 12 نوع گياه متداول در طراحي کاشته شود ولي در باغ صخرهاي ميتوان بيش از 50 نوع را در بين مساحت پرورش داد و اين خود عاملي براي تنوع گياهان است. باغ صخرهاي بايد داراي پستي و بلندي تخته سنگهايي به اندازه هاي مختلف باشد. در صورتي که چنين سنگهايي در دسترس نباشند مي توان آنها را از منابع ديگر تهيه و به باغ مورد نظر انتقال داد بايد در نظر داشت سنگها را نه تنها از نظر اندازهشان بايد دسته بندي نمود، بلکه جنس آنها را نيز بايد در نظر داشت. براي مثال ماسه، سنگ، و يا سنگ آهک، بايد در يک منطقه به کار رود. در مورد سنگهاي بزرگ اگر چه جابجايي و قرار دادن آنها در يک محل ساده نيست، ولي حالت طبيعيتري به باغ ميدهد و نيز ميتوان از کنار هم قرار دادن مقداري سنگهاي کوچک يک صخره بزرگ به وجود آورد. براي پوشانيدن اطراف يک گياه به آميختهاي در حدود 1cm خرده چوب يا خرده سنگ نياز است. بايد از سنگي براي آميخته کردن استفاده شود که همچنين سنگهاي اطراف باشد، نه از جنس متفاوت.
مناسبترين محل براي احداث باغ صخرهاي محلهاي شيبدار است که از خطر بادهاي قوي در امان باشد. مناطق آفتابگير براي بسياري از گياهان ايدهآل است هر چند خودآفتابي که از ميان شاخ و برگ درختان ديگر، بخصوص در روزهاي گرم و آفتابي ميتابد کافي است. باغ سنگي هرگز نبايد در مناطقي که داراي سايه کامل هستند ايجاد گردد.
قبل از شروع به کار يک باغ صخرهاي بايد تمام علفهاي هرز چند ساله را يا از ريشه درآورد و يا از سموم علف کش استفاده نمود. اگر قرار است باغ سنگي در يک محل چمن کاري ميشده به وجود آيد بايد چمنها را از خاک در آورد و به دقت در گوشهاي جمع کرد. چون ميتوان از آنان براي چمن کاري محل ديگر و يا به عنوان کود در گلدانها و يا در جايي از باغ استفاده کرد. از آنجايي که بسياري از گياهان نميتوانند خاکهاي هميشه مرطوب را تحمل کنند، زهکشي مناسب براي باغ ضروري است. يک خاک سبک روي سنگريزهها ميتواند، زهکشي طبيعي و مناسبي را فراهم سازد، اما خاک سنگين رسي که زيربناي رسي دارد به زهکشي مصنوعي نياز دارد بخصوص اگر نتوان ساختار آن را تغيير داد.
اين مسئله بخصوص در زمينهاي هموار و صاف بسيار اهميت دارد. براي زهکشي شيارهايي از بالا تا پايين شيب و به عمق 45cm و به فاصله 180-90 cm از يکديگر حفر کرده. نيمه پائيني شيارها را از سنگهاي بزرگ و آجر شکسته و با قلوه سنگ پر ميکنيم. سپس مقداري از چمن زير و رو شده را به صورت يک لايه روي آن قرار ميدهيم تا خاکها، منطقه فاصله بين قلوه سنگها را پر نکنند و زهکشي را متوقف نسازد. در پايان روي آن را با خاک ميپوشانيم. در زمينهاي شني يا خاکهايي که به زهکشي احتياج ندارند، بايد قبل از قرار دادن سنگها، باغ صخرهاي کاملاً شخم زده و زيررو شود.
در آغاز سنگهاي سنگين( در حدود 25kg) را در دو طرف زمين آماده شده طوري قرار ميدهيم که شکل L داشته باشد. سنگهاي بزرگتر را در گوشه به عنوان سنگ نشان به کار برده و از سنگهاي کوچکتر براي تشکيل دو بازويي L استفاده ميکنيم به طوري که سنگهاي آخري تقريباً در زير خاک ناپديد شوند، نتيجه بايد به صورتي باشد که گويي سنگها از زمين بيرون آمدهاند. و در زيرشان سنگ فروشي وجود دارد براي زهکشي بهتر محل اتصال سنگها بايد به صورت خطوط افقي و عمودي که يکديگر را قطع ميکنند باشد و و محل اتصال، با سنگهاي اضافي پوشانيده شود.
تمام سنگها داراي خطوط لايه(strata line ) هستند. سنگها را بايد طوري قرار داد که تمام اين خطوط افقي موازي سطح زمين باشند و بايد دقت کرد که سنگها محکم در جاي خود قرار گيرند. وقتي که سنگها در جاي مناسب قرار گرفتند فاصله بين سنگهاي تشکيل دهندهي بازوهاي(L) را با خاکي که توانايي زهکشي طبيعي دارد پر ميکنيم. براي اين منظور مخلوطي از 2 قسمت خرده سنگهاي cm 0/5 يک قسمت لوم و يک قسمت peat moss تهيه ميکنيم.اين مخلوط را بين سنگهاي(L) ميريزيم. بعد از چند روز مخلوط نسبت به سنگها نشست خواهد کرد ميتوان از مقدار اضافي مخلوط براي جبران سطح خاک استفاده کرد سطح را صاف کرده و با مخلوط سنگريزه cm 0/5 به ضخامت 2/5-1/5 cm ميپوشانيم و سپس خرده سنگها را با شنکش صاف ميکنيم.
مزاياي خرده سنگها:
1- کاهش تبخير از سطح خاک و بالا بردن رطوبت
2- جلوگيري از پوسيدگي ساقه گياهان
3- جلوگيري از پراکندگي خاک روي گلها توسط باران
4- نگهداشتن خاک
بايد توجه داشت که اگر روي شيب کار مي کنيم بايد سنگها طوري قرار بگيرند که آب بتواند در خاک نفوذ کند نه آنکه فقط از بالا به پائين جريان داشته باشد.
گياهان مورد استفاده در باغهاي صخره اي
يک کشت موفق از گياهان کوهستاني، منظره طبيعي درههاي کوهستاني را با چينهايشان به وجود ميآورد. در اين کشت فقط از گياهاني استفاده ميشود که در قسمتهاي صخرهاي رشد دارند، گياهان مناطق کوهستاني و ديگر گياهان باغهاي صخرهاي فريبندگي خاصي را با ظرافت و شکل زيباي خود به وجود ميآورند که به ياد آورند مينياتورهاي ايراني است. از آنجايي که محل رشد بسياري از گياهان به طور طبيعي مناطق کوهستاني و صخرهاي است، بنابراين اين گياهان قدرت تحمل زندگي در خاکهاي سخت و سنگلاخي و بادهاي خشک کننده را دارند. اگر شرايط طبيعي زندگي با زهکشي مناسب فراهم شود بسياري از گياهان باغ هاي صخره اي به آساني رشد ميکنند و در ابتداي کاشت به رسيدگي کمي احتياج دارند به جز در مورد کنترل علفهاي هرز.
